7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ile çalışma hayatında yeni bir dönemin başladığını söyleyebiliriz. Kıdem tazminatı dahil işçilik hak ve alacakları bakımından zamanaşımı süresi 5 yıla indirilmiştir. Ayrıca, İş Mahkemeleri Kanunu ile işçilik hak ve alacakları bakımından mahkemeye başvuru yapılmadan önce “arabulucuya başvuru” şartı getirilmiştir. Sözkonusu başvuru şartı, 01.01.2018 tarihinden itibaren açılacak olan davalarda aranacaktır. Bu tarihten önce açılmış ve devam eden davalar bakımından arabuluculuk zorunlu değildir.

Bu çerçevede, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, çalışan tarafından talep edilebilecek, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, kötü niyet tazminatı, eşitliğe aykırılık tazminatı, sendikal tazminat, mobbing tazminatı, ücret, prim, ikramiye, fazla mesai ücreti, yıllık izin ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ve benzeri işçilik alacakları bakımından arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı olarak düzenlenmiştir. İş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi veya manevi tazminat davaları ile bunlarla ilgili tespit, itiraz ve rücu davaları ise, zorunlu arabuluculuk kapsamı dışındadır.

Arabulucuya başvuru, kanunen zorunlu olduğundan zamanaşımı ve hak düşürücü süreler bakımından arabulucuya başvuru tarihi esas alınacaktır. Uygulamada en çok karşılaşılan işe iade davalarındaki bir aylık süre açısından arabulucuya başvuru tarihi esas alınacaktır.

Taraflardan birinin adliyelerdeki arabuluculuk bürosuna başvurusu yeterlidir. Arabulucu atandıktan sonra üç hafta içerisinde karar verilmelidir. Bu süre, zorunlu hallerde en fazla bir hafta süreyle uzatılabilmektedir. Arabuluculuk görüşmeleri sonunda anlaşmaya varılamaması halinde düzenlenecek olan “uzlaşmazlık tutanağı” dava dilekçesinin ekine eklenmesi gerekmektedir.

Tarafların anlaşmaya varmaları halinde ise, üzerinde anlaşılmış olan hususların tekrar yargı konusu yapılması mümkün değildir. Tarafların anlaşma sağlamaları halinde arabuluculuk ücret tarifesi üzerinden eşit şekilde ücret ödemesi yapacaklardır. Anlaşma sağlanamazsa iki saatten az görüşme süreleri Hazine tarafından karşılanacaktır. İki saatten fazla süreli görüşmelerde ise, iki saati aşan kısımlar taraflarca eşit şekilde karşılanması gerekmektedir.

Arabuluculuk toplantısına bizzat veya vekili marifetiyle katılmak önemlidir. Geçerli bir mazeret olmaksızın arabuluculuk toplantısına katılmayan taraf, davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile yargılama giderinin tamamından sorumlu tutulacaktır. Ayrıca bu taraf lehine vekalet ücretine de hükmedilmeyecektir. Bir başka ifadeyle, arabuluculuk toplantısına geçerli bir mazeret göstermeksizin katılmayan işçi, karşı taraf vekalet ücreti dahil yargılama giderlerinin tamamını ödemek zorunda kalacak ve davayı kazansa bile vekalet ücretine hak kazanamayacaktır.

Her iki tarafın toplantıya katılmaması veya katılıp anlaşamaması sebebiyle sona eren arabuluculuk faaliyeti üzerine açılacak davalarda tarafların yaptıkları yargılama giderleri HMK hükümleri çerçevesinde mahkemece tayin ve takdir edilecektir.

Sağlık ve huzurunuz daim olsun.